Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trịnh trọng đọc Bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám và sự ra đời Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á là kết quả của sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào hoàn cảnh cụ thể Việt Nam; là thắng lợi của tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam, đã mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch sử phát triển của dân tộc ta: Kỷ nguyên độc lập tự do gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Cách mạng Tháng Tám thành công đã đập tan xiềng xích nô lệ của thực dân, phong kiến, đưa nhân dân ta từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh của mình; đưa dân tộc ta từ một nước thuộc địa, trở thành một nước độc lập, tự do, dân chủ. Đảng ta từ một đảng phải hoạt động bí mật, đã lãnh đạo giành chính quyền, trở thành đảng cầm quyền, lãnh đạo toàn xã hội.
78 năm qua kể từ mùa thu Tháng Tám lịch sử, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nhân dân ta đã vượt qua biết bao gian khổ, hy sinh, đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Chúng ta đã giành chiến thắng vẻ vang trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ, gian khổ suốt 30 năm đấu tranh chống lại các thế lực ngoại xâm hùng mạnh nhất của thời đại, hoàn thành sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc, non sông đất nước đã thu về một mối.
Vượt qua vô vàn khó khăn, thách thức sau chiến tranh, công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo đã giành được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trên tất cả các lĩnh vực như: tăng trưởng kinh tế, tiến bộ xã hội, cải thiện đời sống nhân dân, ổn định chính trị - xã hội, tăng cường quốc phòng - an ninh, mở rộng quan hệ đối ngoại, chủ động hội nhập quốc tế và những tiến bộ mới trong công tác xây dựng Đảng và xây dựng hệ thống chính trị; vì mục tiêu: “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
Gần 8 thập kỷ trôi qua, đất nước ta đã trải qua bao chặng đường lịch sử hào hùng, nhưng những ngày Cách mạng Tháng Tám luôn luôn là dấu mốc không bao giờ quên trong trang sử vẻ vang của dân tộc ta. Ngược dòng lịch sử, những năm tháng chuẩn bị cuộc tổng khởi nghĩa, làm nên cuộc cách mạng long trời, lở đất ấy, Quảng Trị chúng ta đã cùng với đất nước, sục sôi khí thế cách mạng và đầy niềm tự hào.
Từ cuối năm 1941 đầu năm 1942, trước sự phát triển mạnh mẽ của phong trào cách mạng, thực dân pháp đàn áp rất dữ dội. Hầu hết cán bộ lãnh đạo cách mạng của tỉnh, huyện, phủ đều làn lượt bị bắt. Tuy vậy, cơ sở Đảng và tổ chức quần chúng ở một số địa phương như Triệu Phong, Gio Linh, Cam lộ, Vĩnh Linh … vẫn được nhen nhóm xây dựng và củng cố. Trước tình hình khó khăn đó, Tỉnh ủy Quảng Trị liên tiếp mở nhiều hội nghị cán bộ để quán triệt các Nghị quyết của Trung ương, tập trung đối phó với những âm mưu, thủ đoạn mới của đế quốc Pháp và phát xít Nhật, đẩy mạnh công tác vận động quần chúng. Vì vậy, phong trào cách mạng vẫn luôn được duy trì và phát triển.
Đêm 9/3/1945, Nhật đảo chính Pháp. Đến ngày 25/3/1945, Nhật mở cửa nhà lao Quảng Trị, 80 cựu chính trị phạm được trả tự do, tạo điều kiện thuận lợi lớn cho Đảng bộ có thêm lực lượng. Trước tình hình trong nước có những chuyển biến tích cực, nhiều tổ chức Đảng ở Quảng trị xúc tiến kiện toàn và đề ra phương hướng hoạt động. Lực lượng cán bộ, đảng viên lãnh đạo cốt cán được bổ sung. Các đồng chí đã nhanh chóng móc nối cơ sở, truyền đạt đường lối hoạt động, chuẩn bị khởi nghĩa.
Tháng 4/1945, tại Liêm Công Đông (Vĩnh Linh), Hội nghị cán bộ toàn tỉnh được triệu tập. Hội nghị quyết định tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vạch rõ bản chất của giặc Nhật; đẩy mạnh công tác vận động quần chúng, công tác xây dựng đảng và quyết định thành lập Tỉnh ủy lâm thời do đồng chí Bùi Trung Lập làm Bí thư. Các ủy ban Việt Minh ra đời. Phong trào cách mạng trong tỉnh phục hồi và phát triển rầm rộ. 
1 giờ sáng ngày 23/8/1945, các đơn vị vũ trang đột nhập thị xã Quang Trị, chiếm lĩnh tất cả các vị trí, trận địa đã được phân công, các lực lượng biểu tình thị uy chính trị cũng từ các hướng Đông Bắc, Đông Nam, Tây Bắc và Tây đều nhất tề trương băng cờ, khẩu hiệu... rầm rộ tiến vào thị xã Quảng Trị. Đồng thời, để ngăn chặn hoạt động phản ứng của địch, để uy hiếp và đè bẹp ý chí kháng cự của chúng, lực lượng vũ trang và lực lượng chính trị đã sẵn sàng trong tư thế chiến đấu. Đến 4 giờ sáng, mọi lực lượng cách mạng đã vào hết trong thị xã, tập kết đúng nơi quy định. 5 giờ sáng ngày 23/8/1945, thay mặt Ủy ban khởi nghĩa tỉnh, đồng chí Trần Hữu Dực trèo lên tầng trên dinh tỉnh trưởng (tức Tòa công sứ Pháp) giật phăng lá cờ bù nhìn xuống, kéo lên lá cờ đỏ sao vàng tung bay kiêu hãnh, chấm dứt chế độ phong kiến, thực dân hàng ngàn năm đô hộ. 
Đến 9 giờ ngày 23/8/1945, trước tòa công sứ Pháp, một cuộc mít tinh lớn được tổ chức với hàng ngàn quần chúng nhân dân tham gia. Thay mặt Ủy ban khởi nghĩa tỉnh, đồng chí Trần Hữu Dực trịnh trọng tuyên bố: xóa bỏ chính quyền cũ, thành lập chính quyền cách mạng. 
Thắng lợi Cách mạng Tháng Tám ở Quảng Trị đã góp phần cùng cả nước dựng lên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa- Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á. Đây là cuộc cách mạng đổi đời của nhân dân ta sau 80 năm trời nô lệ. Cùng với cả nước, nhân dân Quảng Trị đứng lên làm chủ đất nước và làm chủ vận mệnh mình, để cùng cả nước gian khổ đấu tranh làm nên những thắng lợi vẻ vang trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước.
Phát huy khí thế cách mạng hào hùng, trong niềm vui mừng, tự hào về quá khứ oai hùng của quê hương, đất nước, nhân kỷ niệm 78 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, toàn thể cán bộ, đảng viên, quân và dân trên đảo phát huy truyền thống anh hùng cách mạng, tăng cường khối đại đoàn kết, chung sức, đồng lòng xây dựng quê hương Cồn Cỏ đẹp giàu.