Cồn Cỏ "Đảo ngọc" giữa biển Đông

Cồn Cỏ là một hòn đảo thuộc vùng biển tỉnh Quảng Trị, cách đất liền 13 - 17 hải lý về phía Đông. Điểm gần nhất cách Mũi Lay thuộc xã Vĩnh Thạch, huyện Vĩnh Linh 13 hải lý, cách Cửa Tùng 15 hải lý, Cửa Việt 17 hải lý.  Đảo có diện tích 2,3km² với dân số khoảng 400 người. Đảo còn có các tên khác là: Hòn Cỏ, Hòn Gió, Thảo Phù, Hòn Mệ, Con Hổ... Mặc dù với diện tích không lớn nhưng lại có vị trí chiến lược quan trọng án ngữ cửa ngõ phía Nam Vịnh Bắc Bộ - một trong những vịnh lớn hàng đầu thế giới. Cồn Cỏ có vị trí khá thuận lợi về địa - kinh tế: vừa gần đất liền vừa có thể mở hướng vươn khơi thuận lợi cho phát triển kinh tế biển đảo (dịch vụ, đánh bắt, nuôi trồng…) vừa thuận lợi cho phát triển giao thông đường biển, hoạt động du lịch (trong tam giác Cửa Tùng – Cửa Việt – Cồn Cỏ nói riêng và Quảng Trị nói chung). Đồng thời Cồn Cỏ còn là vị trí tiền tiêu của Tổ quốc, có vai trò hết sức quan trọng trong công tác phòng thủ lãnh hải, lãnh thổ và phát triển kinh tế xã hội của hệ thống đảo và hải đảo Việt Nam.

Hệ thống chính trị của huyện được củng cố, kiện toàn phù hợp với đặc thù có tính chuyên biệt cao của huyện đảo. Vai trò Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý và điều hành, nhân dân làm chủ được khẳng định. Với quan điểm ưu tiên tập trung đầu tư cho công tác quy hoạch, đến nay huyện đảo Cồn Cỏ đã cơ bản hoàn thành công tác quy hoạch trên phạm vi toàn huyện. Từ quy hoạch chung phát triển kinh tế - xã hội đến quy hoạch các ngành, lĩnh vực như: quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch du lịch, quy hoạch chi tiết khu dân cư, quy hoạch giao thông, môi trường...Hệ thống cơ sở hạ tầng, trước hết là cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ dân sinh, hoạt động của các cơ quan Nhà nước, tác nghiệp của lực lượng vũ trang, bảo vệ cảnh quan, môi trường của đảo được đầu tư xây dựng với số vốn  gần 1.000 tỷ đồng như: Hệ thống cảng cá, khu dịch vụ hậu cần nghề cá, kè chống xói lở bảo vệ đảo phát triển kinh tế - xã hội kết hợp với QPAN, Hồ thu gom và chứa nước nhân tạo, hệ thống điện, giao thông trên đảo...; các hoạt động dịch vụ đời sống cung ứng điện, nước, du lịch được khởi động; công tác bảo vệ tài nguyên môi trường sinh thái được tăng cường.

Các hoạt động văn hoá xã hội được coi trọng, các thiết chế văn hoá được hình thành như: Nhà văn hoá, Trung tâm y tế, hệ thống thông tin liên lạc, Đài truyền thanh, lớp mầm non. Cùng với việc xây dựng đời sống văn hóa, các hoạt động văn hoá thể thao được tổ chức thường xuyên đã phần nào đáp ứng nhu cầu tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân nơi đảo xa, nhanh chóng hòa nhập với các phong trào văn hóa của tỉnh Quảng Trị

Nền quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân trên đảo được xây dựng và củng cố vững chắc, khu vực phòng thủ huyện được tăng cường. Các lực lượng vũ trang đảo Cồn Cỏ thường xuyên huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên đảo, trên biển được giữ vững. Sau 10 năm thành lập huyện đảo không có tội phạm hình sự, không có tệ nạn, không có đơn thư khiếu kiện, khiếu nại, tố cáo. Môi trường chính trị, văn hóa, xã hội lành mạnh và bình yên. 

Tuy nhiên trong điều kiện của một huyện đảo mới thành lập, nằm cách xa đất liền và xuất phát điểm thấp trên nền của một đảo thuần về quân sự . Do đó trong quá trình xây dựng và phát triển Cồn Cỏ theo định hướng như Nghị quyết đại hội Đảng bộ huyện lần thứ nhất và thứ hai đề ra còn gặp không ít những khó khăn trở ngại. Cơ sở hạ tầng còn thiếu và chưa đồng bộ nhất là hạ tầng phục vụ cho phát triển du lịch như điện, nước, phương tiện đi lại. Giải bài toán giữa phát triển kinh tế với đảm bảo QPAN và cơ chế của một đảo thuần về quân sự trước đây đang là vấn đề bức xúc đòi hỏi các cấp từ huyện, tỉnh và TW cần tập trung xử lý. Nguồn nhân lực chưa đáp ứng theo định hướng cơ cấu kinh tế, công tác di dân còn khó khăn, tổ chức bộ máy cán bộ chưa hoàn thiện, thời tiết diễn biến bất thường, tình hình tranh chấp ngư trường, chủ quyền trên biển diễn biến phức tạp khó lường...Những điều này là một trong những khó khăn lớn cho sự phát triển của Cồn Cỏ.